Ωτομύκωση – Μύκητες στο αυτί

Ωτομύκωση (δηλαδή μύκητες στον έξω ακουστικό πόρο)

Η ωτομύκωση είναι μια φλεγμονή που προκαλείται από μύκητες στο αυτί και συγκεκριμένα στον έξω ακουστικό πόρο. Είναι υπεύθυνη για περισσότερο από το ένα δέκατο των περιπτώσεων εξωτερικής ωτίτιδας. Συνήθως, παρουσιάζεται ως κνησμός (φαγούρα στο αυτί) ή αίσθημα καύσου, ο ασθενής συνήθως αναφέρει πως “με τρώει το αυτί μου”.  Άλλες εκδηλώσεις είναι: βαρηκοΐα, εμβοές ή ακόμη και πυώδης ωτόρροια.

Υπεύθυνοι μικροβιακοί παράγοντες

• Aspergillus niger
• Aspergillus fumigatus
• Penicillium
• Candida albigans, Κάντιντα
• Phycomycetes, Rhizopus, Actinomyces, και Penicillium

Παθογένεση

Η ωτομύκωση έχει παρόμοιους προδιαθεσικούς παράγοντες με την εξωτερική ωτίτιδα. Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή ανοσοκατασταλμένοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην ωτομύκωση. Η διάγνωση εκτός από κλινική μπορεί να απαιτηθεί να επιβεβαιωθεί με καλλιέργεια προς ανάπτυξη μυκήτων.

Τι συμπτώματα προκαλούν οι μύκητες στο αυτί;

Ασθενείς που πάσχουν από ωτομύκωση – μύκητες στο αυτί πολύ συχνά προσέρχονται με φαγούρα στο αυτί, αίσθημα πληρότητος του αυτιού και ωτόρροια, ενώ επίσης μπορεί να παραπονούνται για πόνο στο αυτί και απώλεια της ακοής. Η τελευταία αυτή περίπτωση της απώλειας της ακοής προέρχεται από τη συσσώρευση εκκριμάτων που παράγουν οι μύκητες στο αυτί στην περιοχή του έξω ακουστικού πόρου.

Στην παρακάτω εικόνα διακρίνονται ξεκάθαρα οι υφές των μυκήτων σε αυτί ασθενούς.

Ειδικές εξετάσεις

Η κατάλληλη εξέταση είναι η ωτομικροσκόπηση. Κατά τη διαδικασία αυτή εξετάζεται προσεκτικά με μικροσκόπιο όλος ο πόρος έως την τυμπανική μεμβράνη. Αποκαλύπτονται, συνήθως, εξέρυθρες περιοχές και εκκρίματα μυκήτων που μπορεί να εμφανίζονται άσπρα, γκρι ή μαύρα με την εμφάνιση τους αυτή να χαρακτηρίζεται πιο συχνά από τους συγγραφείς, ως βρεγμένη εφημερίδα.

 

Θεραπεία

1. Η θεραπεία της ωτομύκωσης περιλαμβάνει συχνούς καθαρισμούς από το γιατρό με χρήση μικροσκοπίου για προσεκτική αναρρόφηση των εκκριμάτων.  Οι καθαρισμοί γίνονται ανά δύο – τρεις ημέρες.
2. Συστήνεται στον ασθενή να αποφεύγει την είσοδο νερού στο αυτί για 10-15 ημέρες. Αυτό γίνεται για να ηρεμήσει το αυτί και να επιθηλιοποιηθεί από τους καθαρισμούς και τις σταγόνες, αλλά κυρίως διότι, όπως γνωρίζουμε, οι μύκητες αγαπούν πολύ την υγρασία.
3. Ειδικές σταγόνες στο αυτί για μύκητες. Οι περισσότερο γνωστοί παράγοντες είναι οι: thimerosal (eg, Merthiolate) ή gentian violet, και clotrimazole, Nystatin (otic drops or powder) και ketoconazole ή iItraconazole, κυρίως για την περίπτωση του ασπέργιλλου. Επίσης, πολύ καλό φάρμακο υπό μορφή σταγόνων για στην περίπτωση της ωτομύκωσης είναι οι σταγόνες βορικού οξέος με αλκοόλη. Οι σταγόνες αυτές δεν υπάρχουν στο εμπόριο και συνταγογραφούνται από το γιατρό προς παρασκευή από τον φαρμακοποιό. Εν τούτοις επειδή οι σταγόνες αυτές παρουσιάζουν πολύ συχνά άσπρο εναιώρημα από το βορικό οξύ συστήνεται στο φαρμακοποιό προσεκτική ανάδευση του περιεχομένου. Στην περίπτωση που δεν αναδευτούν σωστά, δημιουργείται η παρακάτω εικόνα. Θυμίζει έναστρη νύχτα (starry night).

 

• Bojrab DI, Bruderly T, Abdulrazzak Y. Otitis externa Otolaryngol Clin N Am. 1996;29:761. (Review article on otitis externa.) [PMID: 8893215]
• Kwok P, Hawke M. Clotrimazole powder in the treatment of otomycosis. J Otolaryngol. 1987;16:398. (This article discusses a novel treatment of otomycosis.).

Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

25ης Μαρτίου κ Θράκης 87.    Πετρούπολη.

Τηλέφωνο ιατρείου:   2114116011