Laser στο ΩΡΛ ιατρείο.

Η χρήση του LASER CO2 (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) στην ιατρική και δη στη χειρουργική έχει κερδίσει ολοένα περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια. Τα πλεονεκτήματα που την καθιστούν χρήσιμη στο ΩΡΛ ιατρείο είναι πως: 1) το χειρουργικό πεδίο δράσης διατηρείται στεγνό και σχεδόν αναίμακτο, ενώ η αποφυγή πολλών εργαλείων καθιστά το πεδίο δράσης του χειρουργού πιο καθαρό. 2) ο μετεγχειρητικός πόνος είναι σαφώς μικρότερος γιατί καυτηριάζονται και τα άκρα των νευρικών απολήξεων. 3) εάν το laser χρησιμοποιηθεί σα νυστέρι αυτό έχει μεγάλη ακρίβεια. Συγκεκριμένα στην ΩΡΛ το laser χρησιμοποιείται για πολλές επεμβάσεις, κυρίως όταν αυτές τελούνται υπό γενική αναισθησία. Μερικές από αυτές, όμως, μπορούν να εκτελεσθούν στο χώρο του ιατρείου, υπό τοπική αναισθησία. Τα πλεονεκτήματα προφανή: λιγότερος χρόνος απώλειας από την εργασία και τη συνήθη δραστηριότητα, λιγότερος κίνδυνος από τη χορήγηση γενικής αναισθησίας, λιγότερα φάρμακα και βέβαια πολύ μικρότερο κόστος για τον ασθενή και το σύστημα υγείας.

Α. Επεμβάσεις ρινός:

Καυτηριασμός ρινικών κογχών

Η χρόνια ρινική συμφόρηση είναι ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα με τα οποία προσέρχονται οι ασθενείς στον ΩΡΛ. Οι περισσότεροι εξ αυτών πάσχουν από υπερτροφία των κάτω ρινικών κογχών. Επίσης, η αλλεργική ρινίτιδα και η αγγειοκινητική ρινίτιδα έχει αποδειχθεί πως συνοδεύονται από οιδηματώδεις κάτω ρινικές κόγχες. Πολλά συστήματα, όπως η ηλεκτροκαυτηρίαση, η διαθερμία, οι ραδιοσυχνότητες, οι υπέρηχοι και το laser (CO2, KTP, Ho YAG, Nd YAG, magnet, diode) έχουν επιστρατευτεί για τον καυτηριασμό αυτών. Μεταξύ όλων αυτών των μεθόδων, έχει αποδειχθεί πως η χρήση του laser υπερτερεί, τόσο στη βελτίωση της συμφόρησης, όσο και στην ρινική καταρροή . Σε πολλές μελέτες ήδη από το 2000 το laser αρχίζει να χρησιμοποιείται στο χώρο του ιατρείου, χωρίς γενική αναισθησία, χωρίς ενδοφλέβια φάρμακα, με σημαντικά οφέλη στο χρόνο που χάνεται από την εργασία και στο κόστος των επεμβάσεων.

Από τα χρησιμοποιούμενα είδη laser το CO2 λόγω της εύκολης εστίασης της δέσμης είναι εκείνο που συστήνεται για τον καυτηριασμό της κεφαλής της κάτω ρινική κόγχης. Μελέτες έχουν δείξει πως η τεχνική των μονών δεσμών (single spots) υπερέχει, με απλές μονές δέσμες να χορηγούνται στην οιδηματώδη κόγχη, προκαλώντας συρρίκνωση του βλεννογόνου, με επακόλουθη ίνωση. Με καλύτερη εστίαση και χαμηλή ενέργεια, ελαχιστοποιείται η περιοχή του καυτηριασμού και της νέκρωσης. Κατά την ενδοσκοπική αυτή επέμβαση, ο χειρουργός βλέπει αμέσως την περιοχή που καυτηριάζει να συρρικνώνεται και τις γειτονικές περιοχές να παραμένουν άθικτες, οι οποίες και θα επανεπιθηλιοποιήσουν τάχιστα το βλεννογόνο.

Στο πρωτόκολλό μας, ο ασθενής μετά από την επέμβαση εξέρχεται με οδηγίες για αποσυμφορητικά για 3 ημέρες και στη συνέχεια ρινοπλύσεις με φυσιολογικό ορό τρεις φορές την ημέρα για 2 βδομάδες. Με τη χρήση του CO2 laser η βελτίωση είναι ήδη πρόδηλη στον ασθενή μέσα στις πρώτες 2-3 ημέρες, ενώ δεν παρατηρούνται μετεγχειρητικά πόνος, αιμορραγία, κρούστες και ράκη ιστών, όπως με τις άλλες μεθόδους.

Ρινορραγία

Η ρινορραγία είναι ακόμη μια συχνή αιτία για την οποία προσέρχονται οι ασθενείς στον ΩΡΛ. Ειδικά στην περίπτωση της υποτροπιάζουσας ρινίτιδας η χρήση του laser κατά την περίοδο βέβαια που η μύτη δεν αιμορραγεί έχει αποδειχθεί ωφέλιμη. Η επέμβαση τελείται στο χώρο του ιατρείου. Στο πρωτόκολλό μας, τοποθετείται διάλυμα ξυλοκαϊνης – αδρεναλίνης στο βλεννογόνο, γεγονός που καθιστά τα αγγεία περισσότερο ευκρινή, ώστε η απορρόφηση του laser από την αιμοσφαιρίνη να είναι πιο εκλεκτική. Νόσοι που φαίνεται να επωφελούνται είναι η Rendu-Osler-Weber και η υποτροπιάζουσα ρινορραγία της προσθίας κηλίδας.

Άλλες διαταραχές της ρινικής κοιλότητος

Μετεγχειρητικές συμφύσεις, κιρσοί φλεβικοί και θηλώματα του προδρόμου της ρινός.

Β. Επεμβάσεις στοματικής κοιλότητος

Καλοήθεις παθήσεις, όπως θηλώματα, ινώματα, κοκκιώματα, επουλίδα, πυογόνο κοκκίωμα, κύστεις, περιοχές λευκοπλακίας και ερυθροπλακίας αφαιρούνται με το CO2 laser με καθοδήγηση είτε μικροσκοπίου, είτε ενδοσκοπίου, και αποστέλλονται για βιοψία. Μετά την αφαίρεση το τραύμα είτε αφήνεται ανοιχτό, είτε συγκλείεται κατά στρώματα, αφήνοντας σημαντικά μικρότερη ουλή. Με την τεχνική αυτή ο πόνος είναι σημαντικά ελαττωμένος εν συγκρίσει με τις παλαιότερες μεθόδους με νυστέρι ή διαθερμία. Ιδιαίτερα, στην περίπτωση της λευκοπλακίας η χρήση του laser έχει αποδειχθεί με μελέτες πως τελεσφορεί περισσότερο από παλιές μεθόδους στην αφαίρεση της βλάβης, με λιγότερη αιμορραγία, μικρότερο οίδημα, λιγότερο πόνο καθώς και απολείπει μικρότερη μετεγχειρητική ουλή.

Τα τελευταία χρόνια, η χρήση του laser επεκτείνεται στην αφαίρεση τμήματος της υπερώιας σταφυλής. Το γεγονός αυτό τελείται σε ασθενείς με μακρά σταφυλή ή με θηλώματα σταφυλής ή τέλος συνδυάζεται με αμυγδαλεκτομή κ καυτηριασμό βάσης γλώσσας για τη βελτίωση της άπνοιας του ύπνου, στο χώρο βέβαια του χειρουργείου και υπό γενική νάρκωση.

Άλλες παθήσεις του στοματοφάρυγγα στις οποίες έχει θέση το laser είναι το βατράχιο και η εκτομή χαλινού της γλώσσας ή του άνω χείλους. Ειδικά στην περίπτωση του χαλινού του άνω χείλους η χρήσις του laser είναι επιβεβλημένη καθώς το χειρουργικό πλάνο πρέπει να φτάνει έως το περιόστεο της άνω γνάθου, ώστε το αποτέλεσμα της επεμβάσεως να είναι μόνιμο.

Γ. Επεμβάσεις στο αυτί

Από ετών χρησιμοποιείται  ήδη το laser στην ωτοχειρουργική και την περίπτωση της ωτοσκλήρυνσης, χρήση  που ξεφεύγει από τα όρια του άρθρου, καθώς δεν εκτελείται στο χώρο του γραφείου. Αξίζει να αναφέρουμε νεότερες έρευνες που καθιστούν τη χρήση του laser εφικτή σε περιπτώσεις εκκριτικής ωτίτιδας.

Στη νόσο αυτή, όταν ο χρόνος της θεραπείας παρέλθει τους 6 μήνες για ετερόπλευρη νόσο ή τους 3 μήνες για αμφοτερόπλευρη στα παιδιά και τον 1 μήνα στους ενήλικες πρέπει να προχωρήσουμε σε μυριγγοτομή και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού. Σην περίπτωση αυτή, πολλοί ερευνητές βρίσκουν πιο αποδοτική τη μυριγγοτομή με laser στο χώρο του ιατρείου. Με τη μέθοδο του laser, ο χρόνος της επέμβασης είναι μικρότερος, η ταλαιπωρία του ασθενούς επίσης μικρότερη και το κόστος υποπολλαπλάσιο καθώς δεν απαιτείται γενική αναισθησία και νοσηλεία σε χειρουργική κλινική.

Πηγές
  1. Office CO2 laser turbinoplasty. Siegel GJ1, Seiberling KA, Haines KG, Haines KG, Aguado AS. Ear Nose Throat J. 2008 Jul;87(7):386-90.
  2. Comparison of the effects of radiofrequency tissue ablation, CO2 laser ablation, and partial turbinectomy applications on nasal mucociliary functions. Sapçi T1, Sahin B, Karavus A, Akbulut UG. Laryngoscope. 2003 Mar;113(3):514-9.
  3. Swiftlase assisted CO2 laser ablation in the treatment of nasal obstruction due to hypertrophy of the inferior turbinates. Sani A1, Primuharsa P. Med J Malaysia. 2001 Jun;56(2):174-9.
  4. Oral leukoplakia treatment with the carbon dioxide laser: A systematic review of the literature. Mogedas-Vegara A1, Hueto-Madrid JA2, Chimenos-Küstner E3, Bescós-Atín C2. J Craniomaxillofac Surg. 2016 Apr;44(4):331-6. doi: 10.1016/j.jcms.2016.01.026. Epub 2016 Feb 4.
  5. Comparative study of upper lip frenectomy with the CO2 laser versus the Er, Cr:YSGG laser Pié-Sánchez J1, España-Tost AJ, Arnabat-Domínguez J, Gay-Escoda C.. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2012 Mar 1;17(2):e228-32.
  6. Treatment of ranula using carbon dioxide laser–case series report. Lai JB1, Poon CY. Int J Oral Maxillofac Surg. 2009 Oct;38(10):1107-11. doi: 10.1016/j.ijom.2009.04.024. Epub 2009 May 29.
  7. CO2 laser-assisted treatment of a giant pyogenic granuloma of the gingiva. Lindenmüller IH1, Noll P, Mameghani T, Walter C. Int J Dent Hyg. 2010 Aug;8(3):249-52. doi: 10.1111/j.1601-5037.2010.00449.x.

 

ΩΡΛ Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

25ης Μαρτίου κ Θράκης 87.  Πετρούπολη.

Τηλέφωνο ιατρείου:  2114116011