Τι είναι η αιφνίδια βαρηκοΐα;

Πολλοί είναι οι ορισμοί που έχουν προταθεί για τη νόσο, αλλά ο ορισμός του Wilson et al του 1980 παραμένει ο πιο κοινά αποδεκτός και χρησιμοποιείται ευρέως ακόμα και σήμερα στη βιβλιογραφία. Συγκεκριμένα, αιφνίδια βαρηκοΐα είναι :

  1. Νέο επεισόδιο απώλειας της ακοής τουλάχιστον 30 dB σε τρεις διαδοχικές συχνότητες.
  2. Να έχει εξελιχθεί εντός 72 ωρών.
  3. Να μην μπορεί να βρεθεί η υποκείμενη νόσος με το αρχικό ιστορικό του ασθενούς και τη φυσική εξέταση.

Το πιο σπουδαίο από αυτά είναι να πρόκειται για ένα πραγματικά νέο επεισόδιο απώλειας της ακοής. Αυτό διασφαλίζεται με το προσεχτικό ιστορικό, την κλινική παρατήρηση και μία ανασκόπηση των παλιών εξετάσεων του ασθενούς. Επίσης, πολύ σπουδαίο στοιχείο είναι η διαφοροδιάγνωση ενός επεισοδίου νευροαισθητήριας απώλειας της ακοής, από ένα επεισόδιο απώλειας τύπου αγωγής. Η απώλεια της ακοής μπορεί να είναι ήπιου, μετρίου, μεγάλου βαθμού ή πρακτική κώφωση και να αφορά τις χαμηλές, μεσαίες ή υψηλές συχνότητες. Η νόσος συχνά συνοδεύεται από εμβοές σε περίπου 85% των περιπτώσεων και ίλιγγο σε περίπου 30% των περιπτώσεων.

 

Πού οφείλεται η αιφνίδια βαρηκοΐα;

Η αιτία είναι άγνωστη.

Οι παρακάτω παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί είναι υπό συζήτηση.

  • Διαταραχή της ροής του αίματος μέσα στον κοχλία εξαιτίας αγγειοκινητικής παράλυσης ή αγγειόσπασμου, ενδοθηλιακού οιδήματος ή άλλων ενδοθηλιακών διαταραχών που έχουν σαν αποτέλεσμα διαταραχή της μικροκυκλοφορίας.
  • Διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος στον κοχλία εξαιτίας συστηματικών ρεολογικών διαταραχών.
  • Δυσλειτουργία των καναλιών ιόντων των τριχωτών κυττάρων που έχουν σαν αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία τους.
  • Δυσλειτουργία των συνάψεων εξαιτίας ανεπάρκειας ή τοξικότητας νευροδιαβιβαστών.
  • Δυσλειτουργία των κοχλιακών απαγωγών ινών.
  • Φλεγμονώδεις διαδικασίες, πχ μέσα στον ενδολεμφικό σάκο.
  • Αλλαγές σε άλλα βιοχημικά ή φυσιολογικά μονοπάτια μέσα στον κοχλία.
Σημεία και συμπτώματα
  • Οξεία, μονόπλευρη, υποκειμενική απώλεια της ακοής, αν και αυτό το σύμπτωμα μπορεί να μην είναι αντιληπτό σε περιπτώσεις απώλειας ακοής που περιορίζεται σε μερικές συχνότητες.
  • Εμβοές (βουητό στο αυτί)
  • Αίσθημα πληρότητας.
  • Ζάλη – ίλιγγος σε περίπου 30% των περιπτώσεων.
  • Διπλακουσία, υπερακουσία.
  • Δευτεροπαθής ψυχοσυναισθηματικού τύπου αλλαγή, όπως άγχος, φόβος, ανησυχία, ευερεθιστότητα, αίσθημα ενοχής.
Διάγνωση
  • Το πρωταρχικό στη διάγνωση είναι ένα λεπτομερές ιστορικό: ποια πλευρά εκδήλωσε τη βλάβη, πότε ξεκίνησε και για πόση χρονική διάρκεια κράτησε, ποιά τα σχετιζόμενα συμπτώματα (όπως εμβοές, ζάλη, αίσθημα πίεσης), αν έχει στο παρελθόν παρόμοιο επεισόδιο αιφνίδιας βαρηκοΐας, ιστορικό τραύματος κεφαλής ή άλλα ατυχήματα, ιστορικό παθολογικής, νευρολογικής, ψυχιατρικής ή ψυχοσωματικής ασθένειας, οικογενειακό ιστορικό, επάγγελμα, δραστηριότητες.
  • Εξέταση του αυτιού με μικροσκόπιο.
  • Εξέταση ρινός, φάρυγγα, λάρυγγα.
  • Τυμπανόγραμμα και ακουστικό αντανακλαστικό
  • Ακοόγραμμα
  • Ωτοακουστικές εκπομπές
  • Ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους. (ABR)

Επιπρόσθετα,

  • Ομιλητική ακοομετρία.
  • Κοχλιογραφία.
  • Εξετάσεις αίματος (γενική αίματος και ούρων, PT, aPTT, INR, TKE, γλυκόζη, ουρία κρεατινίνη, ηπατικά ένζυμα, K, Na, Ca, P, Mg, CRP, T3, T4, TSH, anti-TG, ANA, AMA, ANCA, ASMA, RA test, αντισώματα για HSV, VZV, EBV, Toxoplasma).

Πως θεραπεύεται η αιφνίδια βαρηκοΐα;

Η ιδιοπαθής αιφνίδια βαρηκοΐα πρέπει να διερευνηθεί και να διαχειρισθεί με μεγάλη προσοχή και μάλιστα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα στην έγκαιρη και νωρίτερη έναρξη της θεραπείας. Αυτόματη υποχώρηση των συμπτωμάτων μπορεί να συμβεί σε ποσοστά 31-68%.

Δοσολογία : Απαιτείται η χορήγηση κορτιζόνης Medrol 16mg 3 χάπια το πρωί για 3 ημέρες, 2 χάπια το πρωί για 3 ημέρες και 1 χάπι το πρωί για 3 ημέρες. Η θεραπεία πρέπει να συνοδεύεται από προφυλαχτική για το στομάχι αγωγή. Σε περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι έχουν αντενδείξεις για τη χορήγηση ενδοφλέβιας κορτιζόνης μπορεί η θεραπεία να εκτελεστεί με ενδοτυμπανική έγχυση κορτιζόνης. Με την ενδοτυμπανική έγχυση γίνεται μια μικρή επεμβατική έγχυση, μέσω ωτομικροσκόπησης κατά την οποία με μια σύριγγα οσφυονωτιαίας παρακέντησης στοχεύουμε το φάρμακο, στην περιοχή του μέσου ωτός. Παράλληλα, πολλές μελέτες έχουν αναδείξει τη χρησιμότητα της σύγχρονης χορήγησης μέσω ενδοφλέβιας οδού αντιικών φαρμάκων, όπως είναι η ασυκλοβίρη (Zovirax) 500mg τρεις φορές την ημέρα.

Τα τελευταία χρόνια έχει προταθεί και ακόμα μία θεραπευτική αντιμετώπιση, η έκθεση του ασθενούς σε θάλαμο υπερβαρικού οξυγόνου, με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.

Σε σπάνιες περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν υπάρχει βελτίωση παρά την ενδοφλέβια και ενδοτυμπανική αγωγή, μπορούμε να υποπτευθούμε το περιλεμφικό συρίγγιο, δηλαδή μια διάτρηση της ωοειδούς ή στρογγύλης θυρίδος, και ως εκ τούτου να χρειαστεί διαγνωστική τυμπανοτομία εντός πέντε έως δέκα ημερών από την έναρξη της απώλειας ακοής.

Τι άλλο μπορεί να μιμηθεί αιφνίδια βαρηκοΐα;
  • Περιλεμφικό συρίγγιο: Πρόκειται για πολύ σπάνια διάτρηση της στρογγύλης ή ωοειδούς θυρίδας μετά από τραύμα της κεφαλής, χειρουργείο του αναβολέα, χειρουργείο του μέσου ωτός, άρση βαρών ή αυτόματα.
  • Αιματολογικές διαταραχές, όπως πολυκυτταραιμία, λευχαιμία.
  • Καρδιαγγειακές διαταραχές
  • Βακτηριακή πυώδης λαβυρινθίτιδα
  • Μηνιγγίτιδα
  • Ιογενείς φλεγμονές
  • Πολλαπλή σκλήρυνση
  • Αυτοάνοση αγγειίτιδα (σύνδρομο Cogan)
  • Τοξίκωση
  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Ενδοεγκεφαλικοί όγκοι
  • Ακουστικό τραύμα από θόρυβο
  • Τραύμα της κεφαλής με λαβυρινθική διαταραχή
  • Γενετικά σύνδρομα
  • Ψυχογενής απώλεια της ακοής
Πρόγνωση

Γενικά, στην αιφνίδια βαρηκοΐα ισχύει ο κανόνας του ενός τρίτου, δηλαδή ένα τρίτο των περιστατικών θα σημειώσει βελτίωση, ένα τρίτο επιδείνωση και ένα τρίτο των περιπτώσεων θα παραμείνει σταθερή η βαρηκοΐα. Τα αποτελέσματα είναι τόσο καλύτερα όσο νωρίτερα χορηγηθεί η κορτιζόνη. Γενικά την καλύτερη πρόγνωση έχουν τα περιστατικά που αφορούν στις χαμηλές και στις μεσαίες συχνότητες και μάλιστα χωρίς παρόμοιο περιστατικό απώλειας της ακοής. Σχετικά χειρότερη πρόγνωση αναμένεται σε περιστατικά με πρακτική κώφωση. Επίσης, κακός προγνωστικός παράγοντας είναι η συνύπαρξη ιλίγγου.

Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

25ης Μαρτίου κ Θράκης 87.    Πετρούπολη.

Τηλέφωνο ιατρείου:   2114116011