Στην καθομιλουμένη αναφερόμαστε πολύ συχνά στο ιγμόρειο άντρο. Το ιγμόρειο είναι ένα τμήμα μόνο του συμπλέγματος που λέγονται παραρρίνιοι κόλποι.
Η φλεγμονή των παραρρινίων κόλπων είναι αυτή που λέγεται ιγμορίτιδα. Ποιοί είναι όμως αυτοί οι κόλποι? Ας δούμε προσεκτικά την ανατομία τους.
Ανατομία των παραρρινίων κόλπων
Η γνώση της ανατομίας των παραρρινίων κόλπων είναι απαραίτητη για την κατανόηση της φυσιολογίας, παθολογίας, των πιθανών επιπλοκών και της χειρουργικής αποκατάστασης της φλεγμονής.
Το σύμπλεγμα των κόλπων και πόρων που περιλαμβάνει όλα τα στόμια που εκβάλουν μέσα στο μέσο ρινικό πόρο είναι μια ανατομικά καθορισμένη περιοχή η οποία είναι ευάλωτη στη συμφόρηση. Επιπλέον, οι πόροι είναι αρκετά στενοί. Η λειτουργική διάμετρος του ανοίγματος στο ιγμόρειο είναι μόνο 2-4mm και το στόμιο των ηθμοειδών κυψελών είναι ακόμα μικρότερο.
Οι παραρρίνιοι κόλποι επιγραμματικά είναι:
- τα ιγμόρεια ή αλλιώς γναθιαία άντρα (δεξί και αριστερό ιγμόριο άντρο)
- οι πρόσθιες κ οπίσθιες ηθμοειδείς κυψέλες.
- οι σφηνοειδείς κόλποι.
- οι μετωπιαίοι κόλποι.
Το ιγμόρειο
Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζονται τα δύο ιγμόρεια μαζί με τα στόμιά τους. Το ιγμόρειο εκβάλλει μέσω του μέσου ρινικού πόρου στη μύτη. Η διάνοιξη του στομίου του στην ενδοσκοπική χειρουργική λέγεται μέση ρινοαντροστομία.
Οι ηθμοειδείς κυψέλες και ο σφηνοειδής
Στη μέση περίπου βρίσκονται οι πρόσθιες ηθμοειδείς κυψέλες. Πιο πίσω υπάρχει ο σφηνοειδής και τα οπίσθια ηθμοειδή που εκβάλουν μέσα στο σφηνοηθμοειδές κόλπωμα, πίσω και έσω της πρόσφυσης της άνω κόγχης. Η σχέση των παραρρινίων κόλπων με τον εγκέφαλο και τον οφθαλμό είναι ιδιαίτερης σημασίας.
Σφηνοειδής κόλπος
Άνω και έσω, το τετριμμένο πέταλο του ηθμοειδούς οστού αποτελεί την οροφή της ρινικής κοιλότητας και το έδαφος του πρόσθιου κρανιακού βόθρου. Περισσότερο επί τα εκτός, οι ηθμοειδής κυψέλες ξεχωρίζουν από τον πρόσθιο κρανιακό βόθρο από την fovea ethmoidalis, η οποία είναι τμήμα του μετωπιαίου οστού.
Fovea ethmoidalis
Το ιδιαίτερα λεπτό παπυρώδες πέταλο του ηθμοειδούς οστού χωρίζει τις ηθμοειδής κυψέλες από τον οφθαλμό και αποτελεί μια δίοδο για τις φλεγμονές των κόλπων προς τον κόγχο. Όταν το ευαίσθητο σύμπλεγμα επινεμεθεί από φλεγμονή, μια λοίμωξη των κόλπων μπορεί να συμβεί. Τυπικά, η φλεγμονή του βλεννογόνου προκαλεί παρεμπόδιση των πόρων των κόλπων και το φυσιολογικό σύστημα κίνησης των κροσσών διαταράσσεται, προκαλώντας το ιδανικό περιβάλλον για τα μικρόβια. Επιπρόσθετα, πολλοί ασθενείς εμφανίζουν ρινικούς πολύποδες, οι οποίοι οδηγούν σε ρινική απόφραξη.
Ο μετωπιαίος κόλπος
Προς τα άνω στο σπλαχνικό κρανίο υπάρχει ο δεξιός και ο αριστερός μετωπιαίος κόλπος. Κι αυτοί εκβάλλουν με τον μέσο ρινικό πόρο στη ρινική κοιλότητα. Η διάνοιξη του μετωπιαίου κόλπου είναι η πιο δύσκολη κατά τις επεμβάσεις που γίνονται ενδοσκοπικά και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και ιδανική προετοιμασία από τον χειρουργό.
ΩΡΛ Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
25ης Μαρτίου κ Θράκης 87. Πετρούπολη.
Τηλέφωνο ιατρείου: 2114116011