Ανοσμία από κορωνοϊό

Επίπτωση του νέου κορωνοϊού Covid-19  στην αίσθηση της όσφρησης.

Τις πρώτες εβδομάδες της εμφάνισης της πανδημίας στη χώρα μας και συγκεκριμένα από Δευτέρα 16 Μαρτίου έως Παρασκευή 20 Μαρτίου 2020, παρατηρήθηκε στο ιατρείο μου στην Πετρούπολη μια ανεξήγητη εμφάνιση 4 περιστατικών πλήρους και αιφνίδιας ανοσμίας. Επίσης, περίεργο ήταν το γεγονός πως σε όλα αυτά τα περιστατικά η κλινική εξέταση ήταν εντελώς αρνητική. Η ενδοσκόπηση της μύτης ήταν φυσιολογική, χωρίς πολύποδες ή αλλεργική ρινίτιδα ή έστω εκκρίσεις, πλήν μιας έντονης πραγματικά ερυθρότητος του βλεννογόνου. Το γεγονός αυτό με θορύβησε και μετά από συνεννόηση με την επιστημονική ηγεσία του ΕΟΔΥ αντιληφθήκαμε την πολύ στενή συσχέτιση του νέου κορωνοϊού με τις διαταραχές όσφρησης. Τη Δευτέρα μάλιστα 23 Μαρτίου 2020 ανακοινώθηκε η σχέση του νέου ιού με την ανοσμία στη σχετική συνέντευξη τύπου. Η σχέση των κορωνοϊών βέβαια με την ανοσμία έχει αναδειχθεί ήδη από το 2006 με την συγκεκριμένη εργασία.

Πλέον, 9 μήνες μετά, η επίδραση του κορωνοϊού στην αίσθηση της όσφρησης και η Ανοσμία από κορωνοϊό έχει παγιωθεί στη συνείδηση της ΩΡΛ κοινότητος.

Τι πρέπει να γνωρίζουμε.

• Το 50% των ασθενών με COVID – 19 εμφανίζουν διαταραχές όσφρησης.
• 20% νέων ασθενών και το 80% των ασθενών πάνω από τα 75 έτη θα εμφανίσουν ανοσμία από κορωνοϊό.
• Οι οδηγίες αναφέρουν πως αυτό σαν σύμπτωμα μόνο του αρκεί για να πρέπει ο ασθενής να αυτοπεριοριστεί.
• Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως δυσγευσία ή αγευσία (διαταραχές στην αίσθηση της γεύσης) ή αλλαγή στην αίσθηση της αναγνώρισης χημικών ερεθισμάτων, όπως το τσίλι.
• Η ανοσμία από κορωνοϊό στους 9 από τους 10 ασθενείς  θα βελτιωθεί σημαντικά εντός 4 εβδομάδων.

Πως προκαλείται η Ανοσμία από κορωνοϊό;

Η θέση προσβολής από τον κορωνοιό δεν είναι οι οσφρητικοί νευρώνες, αλλά το οσφρητικό επιθήλιο. Αυτό δε σημαίνει πως δεν μπορούν να επηρεαστούν οι νευρώνες.  Οι οσφρητικοί νευρώνες όμως δεν έχουν υποδοχείς για το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (ACE2), που επιτρέπει την είσοδο του ιού στα κύτταρα. Αλλά τα ενδιάμεσα στηρικτικά κύτταρα που στηρίζουν τους νευρώνες έχουν τέτοιους υποδοχείς.  Τα κύτταρα που είναι για την αίσθηση της γεύσης επίσης δεν έχουν υποδοχείς για το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης (ACE2) και αυτός είναι ο πιθανότερος λόγος που δεν διαταράσσεται η γεύση τόσο συχνά. Η γεύση αλλοιώνεται γιατί σε αυτήν παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο η όσφρηση, αλλά πραγματικά διαταραχή στη γεύση (δηλαδή, αλμυρό, ξινό, πικρό και γλυκό) πολύ σπάνια θα παρατηρηθεί σε COVID 19 λοίμωξη.  Η διαταραχή αντίληψης του τσίλι ή της μέντας δεν έχει εξηγηθεί ακόμη. Αυτές δεν οφείλονται στην όσφρηση ή στη γεύση, αλλά άρχονται από το τρίδυμο νεύρο.

Η διαταραχή του οσφρητικού επιθηλίου μπορεί να εξηγήσει επίσης την κατάσταση. Δεν έχουμε βρει ακόμη όμως εάν η προσβολή γίνεται από τον ίδιο τον ιό, ή από κύτταρα της ανοσιακής απάντησης του ασθενούς.

Παροσμία

Είναι η αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε ένα έως πρότινος γνωστό γευστικό ή οσφρητικό ερέθισμα. Η σοκολάτα δηλαδή να έχει γεύση λάστιχου. Ίσως είναι ένα πιθανό ενθαρρυντικό σημάδι ανάκαμψης της όσφρησης σε ασθενείς με ανοσμία που έχει διαρκέσει πολύ χωρίς να έχει επανέλθει.

Θεραπεία για την ανοσμία

• Μερικές φορές απλά αρκεί η διαβεβαίωση των ασθενών πως θα βελτιωθεί η κατάστασή τους.
• Επανεκπαίδευση της όσφρησης.
• Τοπικά κορτικοστεροειδή.
• Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια ως αντιφλεγμονώδες, έχει χρησιμοποιηθεί και σε άλλες περιπτώσεις βλάβης σε νεύρα.
• ΑΛΛΑ:  Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να επιδεικνύουν οι γιατροί ΩΡΛ ώστε να αποφεύγουν τη χορήγηση κορτιζόνης σε τέτοια περιστατικά. Η κορτιζόνη παραμένει στη φαρέτρα μας σε περιστατικά ανοσμίας , αλλά στην περίοδο αυτή της πανδημίας πρέπει να μην χρησιμοποιείται λόγω της πιθανής ανοσοκαταστολής και της συγκάλυψης τυχόν σημείων φλεγμονής, όπως ο πυρετός.

Τι είναι η εκπαίδευση της όσφρησης?

Πρόκειται για τεχνική που χρησιμοποιεί ο ίδιος ο ασθενής στο σπίτι του κατά κύριο λόγο. Εμπεριέχει ένα τακτικό πρόγραμμα χρήσης ισχυρών οσμών ή ελαίων με σκοπό τη συνεχή διέγερση του οσφρητικού επιθηλίου. Υπό την καθοδήγηση του ΩΡΛ βέβαια, ο πάσχων μαθαίνει να επανεκπαιδεύει την όσφρησή του με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Η θεραπεία ωστόσο, προσαρμόζεται σε κάθε έναν ξεχωριστά.