Παραθυρεοειδείς αδένες

Ποιοι είναι οι παραθυρεοειδείς αδένες και ποια η σημασία τους;

Οι παραθυρεοειδείς αδένες βρίσκονται εκατέρωθεν του θυρεοειδούς, και είναι συνήθως 4,

Ιστολογικά αποτελούνται από:

1. Τα βασικά κύτταρα, που είναι ο κυρίαρχος τύπος. Είναι σκούρα κατά τη χρώση κ μικρότερα από τα οξύφιλα. Παράγουν την παραθορμόνη.
2. Τα οξύφιλα κύτταρα. Είναι λιγότερα, βάφονται πιο φωτεινά κατά τη χρώση κ είναι μεγαλύτερα. Ο ρόλος τους είναι άγνωστος.

Η σημασία των παραθυρεοειδών αδένων είναι μεγάλη, καθώς:

1. Συμβάλλουν στην ομοιόσταση του ασβεστίου.
2. Τα χαμηλά επίπεδα Ca ενεργοποιούν τους παραθυρεοειδείς για έκκριση παραθορμόνης.
3. Απελευθερώνουν ασβέστιο από τα οστά.
4. Συμβάλλουν στην κατακράτηση από τους νεφρούς και αύξηση της βιταμίνης D.
5. Συντελούν στην απορρόφηση από το λεπτό έντερο.
6. Η παραθορμόνη έχει και ρόλο στην ομοιόσταση του φωσφόρου.

Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται επέμβαση στους παραθυρεοειδείς αδένες:

• Σε πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό.
• Σε δευτεροπαθή Υπερπαραθυρεοειδισμό.
• Σε τριτοπαθή.
• Σε καρκίνο παραθυρεοειδών, που είναι πολύ σπάνιος βέβαια.
• Σε υπερπαραθυρεοειδισμό με φυσιολογικές τιμές Ca. Η παραθορμόνη δηλαδή είναι υψηλή, αλλά το Ca φυσιολογικό. Πρόκειται για ελαφρά ή πρώιμη μορφή πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού. Το 41% των ασθενών θα εμφανίζουν τελικώς υπερπαραθυρεοειδισμό.
• Σε οικογενή σύνδρομα. α. το MEN-1: όγκοι υπόφυσης, παραθυρεοειδών και παγκρέατος. (pituitary, parathyroid, και pancreas “the three P’s”). β. το MEN-2: πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός στο 1/3 των ασθενών. Επίσης, μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς, φαιοχρωμοκύτωμα.

Που βρίσκονται;

Προεγχειρητικός Εντοπισμός

• sestamibi scan
• υπέρηχος τραχήλου.
• high resolution CT (computed tomography or CAT scans)
• MRI (magnetic resonance imaging).

Μόνο για γιατρούς

Επεμβάσεις. Ποια επέμβαση είναι η ενδεδειγμένη και πότε;

1. Bilateral Neck Exploration ή ανοιχτή ή τυπική ή συμβατική παραθυρεοειδεκτομή ή διερεύνηση 4 αδένων.

Σε οικογενή σύνδρομα MEN ή υπερπλασία 4 αδένων. Η επέμβαση περιλαμβάνει αφαίρεση 3 ½ αδένων ή 4 και εμφύτευση του ενός. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι 96-98%, ενώ προσωρινή υπασβεστιαιμία θα επέλθει σε 25%.

2. Focused (στοχευμένη) parathyroidectomy

Πρόκειται δηλαδή για αναζήτηση του ενός. Οι τρόποι για να έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία σε αυτήν την επέμβαση είναι: image-guided, radioguided, και video-assisted τεχνικές.
ΠΑΝΤΑ απαιτείται προεγχειρητικός εντοπισμός. Υποψήφιοι είναι όσοι έχουν 1 ή 2 ύποπτους παραθυρεοειδείς και μόνο στην ίδια πλευρά του τραχήλου.

ΠΑΝΤΑ πρέπει να έχουμε χρήση διεγχειρητικής μέτρησης παραθορμόνης. Πλεονεκτήματα της επέμβασης είναι η μικρότερη τομή, τα καλύτερα κοσμητικά αποτελέσματα και ο βραχύτερος χρόνος. Κυρίως όμως έχουμε λιγότερα προβλήματα με το ασβέστιο (από 25% με την ανοιχτή σε 7%). Τα ποσοστά επιτυχίας παραμένουν ίδια (95 – 98%).

3. Radioguided Parathyroidectomy – παραθυρεοειδεκτομή ραδιο-καθοδηγούμενη.

Είναι τύπος της στοχευμένης. Συγκεκριμένα,

1. γίνεται ενδοφλέβια ένεση με μικρότερη δόση Tc-99m sestamibi το πρωί του χειρουργείου.
2. Χρήση ενός gamma probe (miniature Geiger counter) πριν την τομή ώστε αυτή να κατευθυνθεί πάνω ακριβώς από τον αδένα.
3. Χρήση του διεγχειρητικά ώστε να βρεθεί ο πάσχων.
4. Επιβεβαίωση μετά την εκτομή πως πράγματι είναι παραθυρεοειδής.

Τα πλεονεκτήματα είναι η ελάττωση του χρόνου χειρουργείου και η εύρεση έκτοπου αδένα. Μειονέκτημα αποτελεί το κόστος και η έκθεση σε ραδιενέργεια.

4. Video-assisted parathyroidectomy ή ενδοσκοπική παραθυρεοειδεκτομή

Με ενδοσκοπικό τρόπο και χρήση κάμερας.

5. Ultrasound-guided laser thermal ablation for parathyroid adenomas δηλαδή παραθυρεοειδεκτομή με laser.

Σε ασθενείς με πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, αλλά υψηλού χειρουργικού κινδύνου συστήνεται χρήση του ultrasound-guided laser ablation (LTA) στους παραθυρεοειδείς. Η ρύθμιση του Laser είναι συνεχής – continuous pulse με 2 W (συνολική διάρκεια: 300 s στη συνεδρία, δύο συνεδρίες).

6. Με Autofluorescence with near infrared light (NIRL)

Πρόκειται για νέα επαναστατική τεχνική.

Ο χειρισμός ενός ειδικού εξαρτήματος εκμεταλλεύεται τον αυτοφωσφορισμό που έχουν οι παραθυρεοειδείς αδένες.

Ακολουθούν εικόνες που φαίνεται η συμβολή της τεχνικής στην αναγνώριση των παραθυρεοειδών αδένων.

ΩΡΛ Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

25ης Μαρτίου κ Θράκης 87.  Πετρούπολη.

Τηλέφωνο ιατρείου:  2114116011