Αιθουσαία ημικρανία

Αιθουσαία ημικρανία ή ημικρανικός ίλιγγος.

Πρόκειται για μια πάρα πολύ συχνή νόσο που χαρακτηρίζεται από ζάλη (ίλιγγο ή ακόμη συχνότερα αστάθεια) και έχει ημικρανική αρχή.  Πολύ συχνά διαλάθει της προσοχής των κλινικών γιατρών. Συνήθως, η αιθουσαία ημικρανία χαρακτηρίζεται από ζάλη, ναυτία και ευαισθησία στο φως, τον ήχο και στις κινήσεις της κεφαλής. Πρόκειται συχνά για επεισοδιακές κρίσεις με ημικρανία και ίλιγγο. Μπορεί να συνυπάρχει πόνος στο αυτί, αίσθημα μπουκώματος στο αυτί ή στο κεφάλι, αίσθημα μπουκώματος στο πρόσωπο.

Αύξηση των συμπτωμάτων μπορεί να επέλθει από: έντονο φως, ήχους, ισχυρές μυρωδιές, κινήσεις, επώδυνα ερεθίσματα, ορισμένες τροφές, αλλαγές του καιρού, άγχος, στρες, ορμονολογικές διαταραχές, διαταραχές του ύπνου.

Η αιθουσαία ημικρανία χαρακτηρίζεται συχνά και από οπτικά ενοχλήματα: αστραπές, κυματιστές γραμμές, σκοτώματα, διαταραχές όρασης. Ακόμη ίσως συνυπάρχουν και από νευρολογικά ενοχλήματα σύντομα κάτω από 20λεπτά : μουδιάσματα, διαταραχή λόγου, παράλυση.

Πολύ σπουδαίο σύμπτωμα για τη διαφορική διάγνωση στην αιθουσαία ημικρανία: Η αλλοδυνία (πόνος που προέρχεται από άγγιγμα του κρανίου ή ακόμα και των μαλλιών. !!!).

Άλλοι ασθενείς πολλές φορές νιώθουν την ανάγκη για απομόνωση σε ήσυχο, σκοτεινό δωμάτιο, μακριά από ήχους και φως.

Η αιθουσαία ημικρανία μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα πληρότητος στους παραρρίνιους κόλπους από το τρίδυμο νεύρο ή ακόμη και παράπονα πως τρέχει η μύτη. Ληθαργικότητα, ναυτία, αίσθημα λιποθυμίας, άγχος, πυρετός, ακόμη και κρίσεις, δεν είναι σπάνια συμπτώματα.

Ποιοί παράγοντες ενεργοποιούν την αιθουσαία ημικρανία?

• πολύ συχνά οι έντονες μυρωδιές, το ισχυρό φως, ο θόρυβος, και ο πόνος (τα αλγεινά ερεθίσματα).
• Οι τραυματισμοί του αυχένα, ο σπασμός, το σύνδρομο κροταφογναθικής, πόνος στα ιγμόρεια.
• Αλλαγές του καιρού στο 40%.

 

Τροφές που ενεργοποιούν την αιθουσαία ημικρανία.  (Βελτίωση 6-10 εβδομάδες μετά τη διακοπή.)

• Φαγητά που ωριμάζουν: κόκκινο κρασί, ωριμασμένα τυριά, μαγιά, γιαούρτι.
• Φαγητά με νευροδιαβιβαστές: καφές, σοκολάτα, MSG, και nitrates συντηρητικά δηλαδή.

 

Φυσιολογικοί παράγοντες που ενεργοποιούν.

• Stress.
• Έλλειψη ύπνου.
• Πείνα, άσκηση, πόνος.
• Εμμηνόπαυση.

Ημικρανία και ίλιγγος

25% των ασθενών με ημικρανία αναφέρουν και συνοδό ίλιγγο με τα συμπτώματά τους. Σε πολλούς μάλιστα είναι και το κυρίαρχο σύμπτωμά τους. Τυπικώς, βρίσκουμε ιστορικό κλασσικών κρίσεων ημικρανίας ή και θετικό οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας.

Νέα επεισόδια ημικρανίας είναι επίσης συχνά, ιδίως σε περιπτώσεις τραυματισμών κεφαλής, ή αυχενικών τραυματισμών (ακόμη κ εβδομάδες ή μήνες μετά από έναν μυικό σπασμό). Γενικώς, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχουν αλλαγές στην ακοή. Οφείλονται σε διαταραχή της επεξεργασίας των πληροφοριών των έσω ώτων από το στέλεχος. Αυτό ίσως εξηγεί το γιατί μερικοί ασθενείς με ημικρανικό ίλιγγο δεν ανταποκρίνονται σε φάρμακα κατασταλτικά του λαβυρίνθου, όπως η μεκλιζίνη ή η διαζεπάμη, που δρουν στο έως ους αλλά όχι στο στέλεχος. Σε αυτούς δρα καλύτερα η φυσικοθεραπεία αυχένα, φάρμακα για λύση του σπασμού, αλλά και κλασσική θεραπεία ημικρανίας.

Θεραπεία

Το κυριότερο θεσραπευτικό μέτρο στην ημικρανία είνι η αλλαγή στον τρόπο διατροφής και στη δίαιτα.  Ορισμένες τροφές μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας, ενώ άλλες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψή τους.

1. Τροφές που Πρέπει να Αποφεύγετε (Πιθανοί Εκλυτικοί Παράγοντες)

Κάποιες τροφές περιέχουν ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν τα αιμοφόρα αγγεία και τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου, αυξάνοντας την πιθανότητα μιας ημικρανίας.

Α. Τυραμίνη (Τυριά & Ζυμωμένα Τρόφιμα)

• Τι είναι: Η τυραμίνη είναι μια ουσία που σχηματίζεται καθώς οι πρωτεΐνες διασπώνται σε παλαιωμένα ή ζυμωμένα τρόφιμα.
• Γιατί προκαλεί ημικρανίες: Επηρεάζει την αρτηριακή πίεση και τους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο.
• Πλούσιες σε τυραμίνη τροφές:
  • Παλαιωμένα τυριά (ροκφόρ, παρμεζάνα, φέτα, μπλε τυρί)
  • Καπνιστά, παστά ή αλλαντικά (σαλάμι, ζαμπόν, λουκάνικα)
  • Ζυμωμένα τρόφιμα (τουρσιά, σάλτσα σόγιας, μίσο)
  • Υπερώριμες μπανάνες, αβοκάντο, ξερά φρούτα

Β. Νιτρώδη & Νιτρικά Άλατα (Επεξεργασμένα Κρέατα)

• Τι είναι: Συντηρητικά που χρησιμοποιούνται σε αλλαντικά και κονσερβοποιημένα τρόφιμα.
• Γιατί προκαλούν ημικρανίες: Προκαλούν διαστολή των αιμοφόρων αγγείων.
• Πού βρίσκονται:
  • Ζαμπόν, μπέικον, σαλάμι
  • Λουκάνικα και αλλαντικά
  • Επεξεργασμένα σνακ

Γ. Τεχνητά Γλυκαντικά (Ασπαρτάμη, Σουκραλόζη κ.λπ.)

• Τι είναι: Υποκατάστατα ζάχαρης που βρίσκονται σε light προϊόντα.
• Γιατί προκαλούν ημικρανίες: Αλλάζουν τη χημεία του εγκεφάλου και αυξάνουν τη φλεγμονή.
• Πού βρίσκονται:
  • Light αναψυκτικά
  • Τσίχλες και καραμέλες χωρίς ζάχαρη
  • Light γιαούρτια

Δ. Καφεΐνη (Υπερβολική Κατανάλωση ή Απότομη Διακοπή)

• Τι είναι: Διεγερτική ουσία που υπάρχει στον καφέ, το τσάι, τη σοκολάτα και μερικά αναψυκτικά.
• Γιατί προκαλεί ημικρανίες:
  • Η υπερβολική καφεΐνη διεγείρει υπερβολικά τον εγκέφαλο.
  • Η απότομη διακοπή μπορεί να προκαλέσει «σύνδρομο στέρησης» και πονοκέφαλο.
• Πώς να το διαχειριστείτε:
  • Αν καταναλώνετε καφέ, διατηρήστε μια σταθερή ποσότητα κάθε μέρα.
  • Μην κόβετε απότομα την καφεΐνη.

Ε. Αλκοόλ (Ειδικά Κόκκινο Κρασί & Μπύρα)

• Γιατί προκαλεί ημικρανίες:
  • Περιέχει ισταμίνη και θειώδη, που προκαλούν διαστολή των αιμοφόρων αγγείων.
  • Το κόκκινο κρασί περιέχει υψηλές ποσότητες ταννίνης, που είναι πιθανός εκλυτικός παράγοντας.
• Πιο ασφαλείς επιλογές: Καθαρά ποτά όπως η βότκα ή το τζιν.

ΣΤ. Γλουταμινικό Μονονάτριο (MSG) – Ενισχυτικό Γεύσης

• Τι είναι: Πρόσθετο που ενισχύει τη γεύση σε επεξεργασμένα τρόφιμα και φαγητό fast food.
• Γιατί προκαλεί ημικρανίες: Διεγείρει υπερβολικά τα νευρικά κύτταρα και διαστέλλει τα αγγεία.
• Πού βρίσκεται:
  • Κινέζικο φαγητό (π.χ. γλυκόξινο κοτόπουλο)
  • Κονσερβοποιημένες σούπες
  • Πατατάκια και έτοιμα σνακ

2. Τροφές που Μπορούν να Προλάβουν τις Ημικρανίες

Ορισμένες τροφές περιέχουν θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και μειώνουν τη φλεγμονή.

Α. Μαγνήσιο (Βοηθά στη Χαλάρωση των Αγγείων)

• Πλούσιες σε μαγνήσιο τροφές:
  • Σπανάκι, λαχανίδα
  • Αμύγδαλα, κολοκυθόσποροι
  • Φαγόπυρο, κινόα, καστανό ρύζι
  • Αβοκάντο
  • Μπανάνες

Β. Ωμέγα-3 Λιπαρά Οξέα (Αντιφλεγμονώδη Δράση)

• Τροφές πλούσιες σε ωμέγα-3:
  • Σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες
  • Λιναρόσπορος, chia
  • Καρύδια

Γ. Ενυδατικές Τροφές

• Γιατί βοηθούν: Η αφυδάτωση είναι συχνός εκλυτικός παράγοντας.
• Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό:
  • Αγγούρι, καρπούζι, πορτοκάλι, φράουλες
  • Ροφήματα βοτάνων (τσάι τζίντζερ, χαμομήλι)
  • Νερό καρύδας

Δ. Τζίντζερ (Φυσικό Αναλγητικό)

• Γιατί βοηθά: Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να μειώσει τη διάρκεια της ημικρανίας.
• Πώς να το καταναλώσετε:
  • Τσάι τζίντζερ
  • Προσθήκη φρέσκου τζίντζερ σε smoothies ή φαγητά

Ε. Βιταμίνες του Συμπλέγματος Β (Ρυθμίζουν τη Λειτουργία του Εγκεφάλου)

• Πλούσιες σε βιταμίνες Β τροφές:
  • Αυγά
  • Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι)
  • Ολικής άλεσης δημητριακά
  • Άπαχο κρέας (κοτόπουλο, γαλοπούλα)

3. Επιπλέον Συμβουλές

✔ Τρώτε σε τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 3-4 ώρες).
✔ Πίνετε αρκετό νερό (τουλάχιστον 8 ποτήρια ημερησίως).
✔ Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα γρήγορα γεύματα.
✔ Κρατήστε ημερολόγιο τροφών για να εντοπίσετε τι σας επηρεάζει.

 

Μπορεί κανείς εύκολα να αντιληφθεί πόσο εξατομικευμένη είναι η αιτιολογία στην αιθουσαία ημικρανία. Το ίδιο εξατομικευμένη βέβαια είναι και η θεραπεία. Για λεπτομέρειες σε σχέση με τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσετε κλείστε ραντεβού στο ιατρείο μας.

Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

25ης Μαρτίου κ Θράκης 87, Πετρούπολη.

τηλέφωνο 2114116011.