Τι είναι ο υπογνάθιος αδένας;
Το στόμα είναι ο πρώτος σταθμός της διαδικασίας της λήψης τροφής και της κατάποσης. Στη στοματική κοιλότητα πραγματοποιείται η πρώτη φάση της πέψης, λόγω της έκκρισης του σάλιου. Το σάλιο διατηρεί επίσης τα δόντια υγιή, το στόμα υγρό και μας βοηθά να καταπίνουμε. Εκκρίνεται από 3 μεγάλα ζεύγη σιελογόνων αδένων, δηλαδή τις παρωτίδες. τους υπογνάθιους και τους υπογλώσσιους αδένες. Ο υπογνάθιος αδένας βρίσκεται λίγο κάτω από την κάτω γνάθο, στα πλάγια, ένας δεξιά και ένας αριστερά. Οι εκκρίσεις εισέρχονται στην στοματική κοιλότητα μέσω στενού πόρου στο έδαφος του στόματος (πόρος του Wharton).
Πότε πρέπει να γίνει χειρουργική επέμβαση στον υπογνάθιο;
Ο υπογνάθιος αδένας πρέπει να αφαιρεθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- σε περιπτώσεις που διαγνωσθεί καρκίνος στον υπογνάθιο (με μαγνητική τομογραφία ή σωστότερα μετά από παρακέντηση FNA)
- όταν υπάρχει κύστη που δημιουργεί λειτουργικά ή αισθητικά θέματα
- σε περιπτώσεις επίμονων αποκλεισμών (σιαλολιθίαση)
- όταν τεθεί η διάγνωση της σιάλωσης
- σε χρόνιες λοιμώξεις (σιαλαδενίτιδα) του αδένα που δεν ανταποκρίνονται στις συντηρητικές θεραπείες.
Ποιες είναι οι συνέπειες εάν δεν θεραπευθεί έγκαιρα ο υπογνάθιος αδένας;
Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μιας νόσος του αδένα, μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω οίδημα και καταστροφή της δομής και της λειτουργίας του υπογναθίου. Επίσης, σε περιπτώσεις που υπάρχει καρκίνος στον υπογνάθιο, η έγκαιρη διάγνωση και γρήγορη θεραπεία λειτουργεί πάντα προς όφελος του ασθενή. Περιπτώσεις ασθενών με σιαλολιθίαση, πολλές φορές οδηγούνται στη χειρουργική λύση, καθώς επιπλέον καθυστέρηση θα επιφέρει μόνο δυσκολίες στο χειρουργείο.
Προετοιμασία για χειρουργική επέμβαση.
- Την προηγούμενη ημέρα από το χειρουργείο γίνεται ο απαραίτητος προεγχειρητικός έλεγχος (εξετάσεις αίματος, εξέταση αναισθησιολόγου, ακτινογραφία θώρακος και καρδιολογική εκτίμηση).
- Ο ασθενής πρέπει να παραμείνει νηστικός για 6-8 ώρες πριν από το χειρουργείο.
- Συζητήστε όλα τα τακτικά φάρμακα που παίρνετε και ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει σχετικά με αυτά που μπορείτε να συνεχίσετε και αυτά που πρέπει να σταματήσετε να παίρνετε πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Υπογνάθιος αδένας, Πώς γίνεται η επέμβαση;
Η διαδικασία της επέμβασης περιλαμβάνει γενική αναισθησία. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 45 λεπτά έως μία ώρα ανάλογα την πολυπλοκότητά της. Σε περίπτωση διόγκωσης, όγκου ή μεγάλης πέτρας που αναπτύσσεται στον αδένα, πρέπει να αφαιρεθεί ολόκληρος ο υπογνάθιος αδένας. Ωστόσο, εάν υπάρχει μια μόνο πέτρα που εμποδίζει τον πόρο που μεταφέρει το σάλιο στο στόμα, ο χειρουργός σας θα απελευθερώσει μόνο την πέτρα και θα διατηρήσει τον σιελογόνο αδένα.
Η επέμβαση γίνεται ως εξής:
Για να αφαιρέσουμε τον αδένα, γίνεται μια μικρή τομή 3εκ πιο κάτω από την κάτω γνάθο στο πλάι, δεξιά ή αριστερά. Στη συνέχεια αναγνωρίζεται ο αδένας και ανάλογα με την έκταση της βλάβης προχωρούμε στην αφαίρεσή του. Προσοχή χρειάζεται κατά το χειρουργείο να μην γίνει κάκωση στον επιχείλιο κλάδο του προσωπικού, στο υπογλώσσιο νεύρο αλλά και το γλωσσικό νεύρο. Μόλις αφαιρεθεί ο αδένας, η τομή κλείνεται με ράμματα. Ένας μικρός σωλήνας τοποθετείται επίσης στο δέρμα για να αφαιρέσει τυχόν αίμα που μπορεί να βγει από τους ιστούς. Εάν υπάρχει υποψία για τον καρκίνο του αδένα, το δείγμα αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση – βιοψία.
Εάν ο αδένας αφαιρείται λόγω λοίμωξης που προκαλείται από πέτρα, γίνεται μικρή τομή στο στόμα, κάτω από τη γλώσσα σας και η πέτρα αφαιρείται. Η τομή αυτή δεν χρειάζεται να κλείσει.
Τι μπορώ να περιμένω αφού αφαιρεθεί ο υπογνάθιος αδένας;
Μετά τη χειρουργική επέμβαση στην οποία θα αφαιρεθεί ο υπογνάθιος σιελογόνος αδένας, θα χρειαστεί να παραμείνετε στο νοσοκομείο ένα βράδυ. Μπορεί να σας δοθούν φάρμακα για τον πόνο και αντιβιοτικά για να σας κρατήσουν άνετα. Η πληγή σας θα καλυφθεί με αδιάβροχο πλαστικό επίδεσμο, επομένως, πρέπει να προσέχετε κατά το πλύσιμο και το ξύρισμα. Η παροχέτευση αφαιρείται το επόμενο πρωί και τα ράμματα αφαιρούνται περίπου μια εβδομάδα μετά τη χειρουργική επέμβαση. Η ουλή μπορεί να διαρκέσει λίγο για να θρέψει πλήρως, αλλά σταδιακά θα αναμειχθεί με τις φυσικές πτυχές του δέρματος χωρίς κανένα αισθητικό πρόβλημα. Μπορείτε να συνεχίσετε τις κανονικές σας δραστηριότητες μετά από μια εβδομάδα, αλλά η έντονη καταπόνηση θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την 1η εβδομάδα μετά την επέμβαση.
Ποια είναι τα αποτελέσματα του χειρουργείου;
Η εκτομή ενός σιελογόνου αδένα δεν έχει αντίκτυπο στην παραγωγή σάλιου, καθώς υπάρχουν πολλοί άλλοι σιελογόνοι αδένες μέσα και γύρω από το στόμα. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις, ορισμένες επιπλοκές πάντα ελοχεύουν κινδύνους. Δεν είναι σπάνια η αιμορραγία από το τραύμα ή η μόλυνσή του. Σπάνια θα πρέπει να θεωρείται ωστόσο η βλάβη των νεύρων, που μπορεί να προκαλέσουν αδυναμία του κάτω χείλους, μούδιασμα της γλώσσας ή περιορισμένη κίνηση της γλώσσας.
Πόσο καιρό απαιτείται να παραμείνει ο ασθενής εκτός εργασίας;
Θα μπορείτε να συνεχίσετε την εργασία σας σε περίπου μία εβδομάδα από τη χειρουργική επέμβαση.
Ποιο είναι το κόστος της επέμβασης;
Το κόστος ποικίλλει ανάλογα με
- την επιλογή του νοσοκομείου
- το επίπεδο ιδιωτικής ασφάλισης υγείας
- την ύπαρξη ή όχι δημόσιας ασφάλειας
Όπως σε όλες τις επεμβάσεις, παρέχεται μια πλήρης εξήγηση του κόστους του χειρουργείου για να σας βοηθήσουμε στην απόφασή σας να προχωρήσετε.
ΩΡΛ Πλιούτας Ιωάννης MD PhD FEB ORL-HNS
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
25ης Μαρτίου κ Θράκης 87. Πετρούπολη.
Τηλέφωνο ιατρείου: 2114116011