Πότε χρειάζεται να αφαιρέσουμε τις αμυγδαλές;
Οι ενδείξεις για να χρειαστεί ένα παιδί (συχνότερα) ή ενήλικας επέμβαση στις αμυγδαλές είναι:
- υποτροπιάζουσες μικροβιακές λοιμώξεις (περισσότερες από 5 το χρόνο, από 4 για δύο συνεχόμενα χρόνια, από 3 για τρία συνεχόμενα χρόνια)
- περιαμυγδαλικό απόστημα
- κακοσμία στόματος
- υποψία κακοήθειας (συνήθως λεμφώματος) και
- απόλυτη ένδειξη αμυγδαλεκτομής θεωρείται το σύνδρομο άπνοιας ύπνου.
Ακολουθεί χαρακτηριστική ενδοσκόπηση παιδιού το οποίο εμφάνιζε χρόνια άπνοιες ύπνου, που θεραπεύτηκαν πλήρως μετά την αφαίρεση των αμυγδαλών.
Η επέμβαση στις αμυγδαλές στα παιδιά συνήθως συνδυάζεται εάν απαιτείται με επέμβαση αδενοτομής (τα γνωστά σε όλους κρεατάκια) ή μυριγγοτομής και τοποθέτησης σωληνίσκων αερισμού.
Πριν την επέμβαση
Συνήθως, απαιτείται ο απλός εργαστηριακός έλεγχος καθώς και έλεγχος πηκτικότητας, ο οποίος γίνεται το πρωί της εισαγωγής λίγες ώρες πριν από την επέμβαση.
Πώς γίνεται η επέμβαση στις αμυγδαλές;
Είναι η πιο συχνή επέμβαση στην ωτορινολαρυγγολογία. Ως εκ τούτου, οι τεχνικές έχουν εξελιχθεί σε τέτοιον τρόπο ώστε να είναι πλέον μια ασφαλής επέμβαση. Εκτελείται μέσα από το στόμα του ασθενούς χωρίς τομές. Έγκειται στο να αποκολληθούν οι αμυγδαλές από τον περιαμυγδαλικό χώρο και τους μύες του φάρυγγα. Η χρήση ψυχρών εργαλείων θεωρείται η πιο ασφαλής, ενώ η επέμβαση μπορεί να γίνει με ασφάλεια και με τη χρήση coblator ή laser.
Η επέμβαση ξεκινά με τον ασθενή σε ύπτια θέση και με την κεφαλή σε υπερέκταση. Προς το παρόν, η «παραδοσιακή» αμυγδαλεκτομή συνήθως ταυτίζεται με την ολική αφαίρεση των αμυγδαλών.
Μετά την επέμβαση
Η επέμβαση στις αμυγδαλές έχει μετεγχειρητική πορεία με σημαντική νοσηρότητα και πιθανές επιπλοκές. Μετά το χειρουργείο, οι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν σημαντική οδυνοφαγία, αλλαγή διατροφής και μειωμένη δραστηριότητα. Η περίοδος ανάρρωσης για τα παιδιά είναι συνήθως 4 – 7 ημέρες. Στους ενήλικες τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και 2 εβδομάδες. Η οδυνοφαγία μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή ώστε να περιορίζεται η λήψη τροφής από το στόμα και στα παιδιά και στους ενήλικες.
Παρά τις πολλές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση περιεγχειρητικών φαρμάκων και διαφορετικών χειρουργικών μεθόδων, κανένα δεν βελτίωσε αδιαμφισβήτητα την μετεγχειρητική πορεία. Η χρήση υψηλών δόσεων στεροειδών, αντιβιοτικών και τοπικής αναισθησίας έχουν εμφανίσει σημαντικό όφελος σε ορισμένες μελέτες. Όμως, σε καμία δεν έχει δείξει αξιόπιστη μείωση του πόνου ή ταχύτερη ανάρρωση. Νέες χειρουργικές μέθοδοι, όπως το laser, η κατάλυση με ιονισμένο πεδίο, και το υπερηχητικό νυστέρι, έχουν δείξει κάποιο όφελος στη μείωση της νοσηρότητας του χειρουργείου, αλλά, σήμερα, κανένα δεν χρησιμοποιείται ευρέως.
Δεδομένου ότι αυξανόμενος αριθμός ασθενών που υπόκειται σε αμυγδαλεκτομή, εκτελείται για αποφρακτική υπερτροφία αμυγδαλών, μερικοί ιατροί έχουν παρουσιάσει μερική (δηλαδή ενδοκάψιος) αμυγδαλεκτομή για αυτούς τους ασθενείς. Σε αυτή τη διαδικασία, η αμυγδαλική κάψα καθώς και κάποιο μικρό ποσοστό ιστού της αμυγδαλής που καλύπτει την κάψα διατηρείται. Αρχικά, το laser CO2 χρησιμοποιήθηκε για τη μερική αμυγδαλεκτομή υπερτροφικών αμυγδαλών σε παιδιά με συμπτώματα απόφραξης. Η μετεγχειρητική πορεία ήταν σημαντικά καλύτερη από την «παραδοσιακή» ολική αμυγδαλεκτομή και φάνηκε να έχει παρόμοια αποτελεσματικότητα μετά από μια μονοετή παρακολούθηση.
Συγκεκριμένα, στο ιατρείο μας:
Την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα παρακολουθείται προσεκτικά ο ασθενής για τυχόν οίδημα ή αιμορραγία, καθώς αυτή είναι πιο συχνή στην πρώτη ημέρα. Για το λόγο αυτό ο ασθενής παραμένει στην κλινική για 24 ώρες. Με το εξιτήριο ο ασθενής λαμβάνει οδηγίες για αναλγητική αγωγή, αντιβιοτικά για 7 ημέρες, συχνή πρόσληψη υγρών και υδρική δίαιτα (μαλακά, δροσερά γεύματα και αποφυγή τροφών σκληρών που μπορούν να τραυματίσουν τη χειρουργημένη περιοχή) για μια εβδομάδα περίπου.
Η πιο συχνή επιπλοκή στις αμυγδαλές θεωρείται η αιμορραγία, που μπορεί να συμβεί μέχρι 10 ημέρες μετά την την επέμβαση (με συχνότερη την πρώτη και την έβδομη ημέρα).
Ακολουθούν οι οδηγίες για την μετεγχειρητική φροντίδα της αμυγδαλεκτομής
ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΜΥΓΔΑΛΕΚΤΟΜΗΣ
Πόνος
Μετά την αμυγδαλεκτομή, ο λαιμός πονάει για περίπου επτά ημέρες. Ο πόνος είναι συνήθως ήπιος ως μέτριος σε βαρύτητα και μπορεί να αντανακλά στα αυτιά μετά το χειρουργείο. Αυτό είναι φυσιολογικό γιατί οι αμυγδαλές και τα αυτιά νευρώνονται από τα ίδια νεύρα. Συνήθως απαιτούνται ήπια αναλγητικά. Τις πρώτες 3-4 ημέρες καλό είναι να λαμβάνετε τη μέγιστη δόση, ενώ μετά σταδιακά να τα μειώνετε και να παίρνετε μόνο όταν τα χρειάζεστε. Μην παίρνετε διαφορετικά παυσίπονα από αυτά που σας συνταγογραφήθηκαν, καθώς κάποια είδη αναλγητικών, όπως η ασπιρίνη, μπορεί να οδηγήσουν σε μετεγχειρητική αιμορραγία.
Πυρετός
Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν πυρετό μετά την επέμβαση. Αυτό οφείλεται σε φλεγμονή στην χειρουργημένη αμυγδαλή. Χαμηλός πυρετός (<38οC) είναι συνήθης τις πρώτες ημέρες μετά το χειρουργείο. Σε περίπτωση υψηλού πυρετού (πάνω από 39οC), επικοινωνήστε άμεσα.
Αιμορραγία
Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η αιμορραγία. Η αιμορραγία μπορεί να είναι άμεση, το πρώτο 24ωρο του χειρουργείου, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και 10-15 ημέρες μετά την επέμβαση. Περίπου 3.7 ασθενείς στους 100 εμφανίζουν αιμορραγία μετά την αμυγδαλεκτομή, αλλά μόλις σε 1 στους 100 είναι απαραίτητη μια νέα επέμβαση για να σταματήσει αυτή η αιμορραγία. Αν δείτε αίμα στο στόμα σας, επικοινωνήστε ΑΜΕΣΑ για οδηγίες. Συνήθως, αρκεί να πάρουμε 2-3 παγάκια από την κατάψυξη και να τα πιπιλήσουμε για 5-10 λεπτά.
Φάρμακα
Χορηγούνται αναλγητικά και αντιβίωση. Τηρείστε τις ώρες χορήγησης των φαρμάκων για να έχουν τη μέγιστη δυνατή δράση. Λαμβάνετε τα φάρμακα με σχολαστικότητα, καθώς αυτά θα προλάβουν και τυχόν επιπλοκές και θα διευκολύνουν την κατάποση της τροφής για τις πρώτες ημέρες.
Δίαιτα
Κάποιοι ασθενείς παρουσιάζουν ήπια ναυτία ή ακόμη και έμετο για 1-2 ημέρες μετά τη λήψη γενικής αναισθησίας. Μόλις αυτό υποχωρήσει μπορείτε να φάτε κανονικά. Μπορείτε να τρώτε ό,τι τροφή θέλετε και σας αρέσει, αρκεί αυτή να είναι μαλακή και δροσερή. Συνήθως, οι περισσότεροι ασθενείς προτιμούν τις πιο κρύες τροφές. Πολλοί πάλι ανακουφίζονται με ένα παγάκι στο στόμα τους σαν καραμέλα. Η πιθανότητα αιμορραγίας και φλεγμονής αυξάνεται όταν ο χειρουργημένος ασθενής δεν τρώει και δεν πίνει μετά την επέμβαση. Είναι σημαντικό να παίρνετε τα παυσίπονα που έχουν συνταγογραφηθεί, έτσι ώστε η λήψη τροφής να είναι πιο εύκολη. Μην καπνίσετε ή πιείτε κάποιο αλκοολούχο ποτό κατά τις πρώτες δέκα ημέρες μετά το χειρουργείο.
Δραστηριότητες
Ο ελάχιστος χρόνος που πρέπει κάποιος να μείνει μακριά από την δουλειά του μετά από την επέμβαση είναι τέσσερις (4) ημέρες. Ο ακριβής όμως χρόνος εξαρτάται από τη δυσκολία της επέμβασης, τον έλεγχο του πόνου και το είδος της εργασίας σας (π.χ. σκόνες, αγροτική εργασία). Είναι καλύτερο να αποφεύγονται οι χειρωνακτικές εργασίες για περίπου δύο εβδομάδες, γιατί μπορεί να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση, αυξάνοντας την πιθανότητα αιμορραγίας. Μην προγραμματίσετε κάποιο ταξίδι μακριά από νοσοκομείο (π.χ. νησί, βουνό) για τις επόμενες δύο εβδομάδες από το χειρουργείο. Μην οδηγήσετε και μην υπογράψετε ή πάρετε οποιαδήποτε σοβαρή απόφαση τις πρώτες 48 ώρες. Ο έλεγχος στο ιατρείο είναι απαραίτητος για να προληφθούν και να διορθωθούν άμεσα τυχόν επιπλοκές της επέμβασης.
Επικοινωνήσετε άμεσα μαζί μου σε περίπτωση που έχετε:
- αιμορραγία
- έντονο πόνο που δεν υποχωρεί με τα παυσίπονα
- πυρετό > 39ο C
- σταδιακή επιδείνωση αντί σταδιακής βελτίωσης των συμπτωμάτων.
Μόνο για γιατρούς
Πως εκτελείται η επέμβαση στις αμυγδαλές
Η διαδικασία συνήθως περιλαμβάνει διάνοιξη του βλεννογόνου δίπλα στην αμυγδαλή κατά μήκος της πρόσθιας και οπίσθιας καμάρας. Συλλαμβάνεται ο άνω πόλος της αμυγδαλής με ειδική λαβίδα και με αυτήν την έλκουμε προς τη μέση γραμμή. Η αποκόλληση ξεκινά με την ανάποδη μεριά ενός νυστεριού, με την οποία τέμνουμε τη συνένωση της αμυγδαλής με τους γειτονικούς μύες. Το επόμενο βήμα είναι και το πιο σπουδαίο. Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει η αρχή της αποκόλλησης της αμυγδαλικής κάψας από τους γειτονικούς μύες. με ιδιαίτερη προσοχή να πορευθούμε ακριβώς επάνω στην κάψα της αμυγδαλής, γεγονός το οποίο θα περιορίσει την διεγχειρητική αιμορραγία.
Η διατομή και η αποκόλληση συνεχίζεται μέχρι να αιωρείται η αμυγδαλή από έναν αγγειακό και βλεννογονικό μίσχο στον κάτω πόλο. Με ειδική λαβίδα συλλαμβάνεται ο κάτω πόλος της αμυγδαλής και με ψαλίδι εκτέμεται η περιοχή του μίσχου. Γύρω από τη λαβίδα αυτή περνάει ειδικό ράμμα μετάξης, το οποίο και συγκρατεί την κάτω αμυγδαλική αρτηρία. Επιτυγχάνεται προσεκτική αιμόσταση στην θέση της πρώτης αμυγδαλεκτομής, ενώ επαναλαμβάνεται η διαδικασία στην αντίπλευρη αμυγδαλή. Τυχόν μικρές αιμορραγικές εστίες περιορίζονται με χρήση διαθερμίας. ενώ μεγαλύτερες με τη σύλληψη με λαβίδα και τοποθέτηση ράμματος μετάξης.
Σύγχρονες τεχνικές
Χρήση Coblator
Πρόσφατη μελέτη εξέτασε τις μετεγχειρητικές επιπλοκές σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μερική ενδοκάψια ενδοσκοπική αμυγδαλεκτομή με τη χρήση ιονισμένου πεδίου κατάλυσης. Τα ποσοστά μετεγχειρητικής αιμορραγίας και άλλων επιπλοκών ήταν μικρότερα σε σχέση με την ολική αμυγδαλεκτομής. Οι μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μερική ενδοκάψια αμυγδαλεκτομή μπορεί να προσφέρει μειωμένο ρυθμό μετεγχειρητικής αιμορραγίας . Έτσι, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση αμυγδαλής για άπνοιες ύπνου.
Η δική μας εμπειρία με την χρήση του coblator, δίνει πολλά ελπιδοφόρα μηνύματα τόσο στον μετεγχειρητικό πόνο, όσο και στη δυσάρεστη επιπλοκή της μετεγχειρητικής αιμορραγίας. Αυτό βελτιώνει και την ποιότητα ζωής των ασθενών, αλλά και έχει αποδειχθεί πως κρατάει τα κόστη των επεμβάσεων χαμηλά.
Οι μικροί ασθενείς ειδικά επωφελούνται ιδιαιτέρως με την χρήση του σύγχρονου και μοντέρνου αυτού εργαλείου. Αυτό ισχύει όταν “ψαλιδίζουμε” τις αμυγδαλές απλά, αλλά και όταν πρόκειται οι αμυγδαλές να αφαιρεθούν πλήρως.
