Βατράχιο

Πρόκειται για ανώδυνο κυστικό μόρφωμα που συνήθως συναντάμε στη στοματική κοιλότητα και πολύ συχνά με βλεννώδη εξαγγείωση. Πριν την εμφάνιση του μπορεί να προηγηθεί έλασσον τραύμα στους μαλακούς ιστούς ή στο βλεννογόνο του στόματος. Το βατράχιο είναι διόγκωση των πόρων των ελασσόνων σιελογόνων αδένων εξαιτίας τόσο συσσωρευμένης βλέννης και εκκρίσεων, όσο και εξαγγείωσης βλέννης στο συνδετικό ιστό. Είναι ιδιαίτερα συχνό. Συναντάται στο έδαφος του στόματος.

Πώς δημιουργείται το βατράχιο;

Είτε από τραύμα ή από κάκωση κάποιου πόρου ελάσσονος σιελογόνου αδένα, με εξαγγείωση βλέννης στους γειτονικούς ιστούς. Ο υπογλώσσιος και οι ελάσσονες σιελογόνοι είναι οι περισσότερο πιθανοί αδένες στο να αναπτυχθούν βλεννοκήλες, εξαιτίας της συνεχούς έκκρισης βλέννης που εμφανίζουν, ενώ η παρωτίδα και ο υπογνάθιος εκκρίνουν το περιεχόμενό τους μόνο μετά από ερεθισμό. Η παθογένεση του βατράχιου δεν είναι ξεκάθαρη.

Ευρήματα

Τα βατράχιο εμφανίζεται σαν στρογγυλή ευπίεστη μάζα στο έδαφος του στόματος. Είναι συνήθως ετερόπλευρα και εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα και στα δύο φύλα. Ένα απλό βατράχιο είναι μία αληθής κύστη με όριο το επιθήλιό της η οποία εμφανίζεται ενδοστοματικά με ανύψωση του εδάφους του στόματος. Ένα σύνθετο βατράχιο εκτείνεται κάτω από τον γναθουοειδή μυ, κάτω από το χώρο του υπογλώσσιου αδένα και μπορεί να φτάνει στον υπογνάθιο χώρο. Μπορεί επίσης να πορεύεται περισσότερο κατωφερέστερα και να παρουσιαστεί σαν μία ανώδυνη υπογνάθια ή τραχηλική μάζα. Στη δεύτερη περίπτωση, η κύστη δεν έχει όριο το επιθήλιο της και μπορεί να χαρακτηριστεί ως ψευδοκύστη. Η φυσική εξέταση είναι απαραίτητη αλλά μία αξονική τομογραφία θα αναδείξει την κύστη σε όλη της την έκταση.

Διαφορική διάγνωση

Περιλαμβάνει το κυστικό ύγρωμα, το λεμφαγγείωμα, την κύστη θυρεογλωσσικού πόρου και τη δερμοειδή κύστη. Σημαντική σημείωση στη διαφορική διάγνωση της κύστης εκ κατακρατήσεως είναι το κακόηθες βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα.

Πώς θεραπεύεται;

Η θεραπεία έγκειται σε μια πλήρη χειρουργική ενδοστοματική αφαίρεση του βατράχιου. Συστήνεται σε περιπτώσεις στις οποίες έχουν παρατηρηθεί πολλές υποτροπές. Η θεραπεία σε απλό βατράχιο συνίσταται είτε σε απλή εκτομή και πιθανή αφαίρεση του σχετιζόμενου αδένα, είτε σε μαρσιποποίηση του τοιχώματος. Οι υποτροπές είναι πιθανές στη δεύτερη περίπτωση. Σε περιπτώσεις σύνθετου η θεραπεία απαιτεί αφαίρεση είτε ενδοστοματικά, είτε σε συνδυασμό με τραχηλική τομή και αφαίρεση του σχετιζόμενου αδένα.